රටක විනිමය අනුපාතය යනු එක් රටක මුදලට තවත් රටක මුදලින් ගෙවන මුදල් ප්‍රමාණය වේ. රටක මුදලට ඇති ඉල්ලුම හා සැපයුම මත රටක විනිමය අනුපාතය තීරණය වනවා මෙන්ම රටකට ලැබෙන හා රටින් පිටවන විදේශ විනිමය මතද රටක විනිමය අනුපාතය තීරණය වේ.
(උදාහරණ ලෙස මෑතක වැඩි වී ඇති ඩොලර් ගත හොත් ඩොලරය රැපියල් 150 නම් රුපියලක මිල ඩොලරයට සාපේක්ෂව රැපියල 1/150 ලෙස ගණනය කල හැක.අවුරුදු දහයකට පෙර රුපියලේ වටිනාකම හා අද වන විට රුපියලේ වටිනාකම සැසඳු කල රුපියලේ වටිනාකම සීඝ්‍ර ලෙස පහත වැටි ඇති බව කාටත් නොරහසකි. නමුත් යම් හෙයකින් රුපියලක මිල ඩොලරයට සාපේක්ෂව 1/50 වුවහොත් එයින් අදහස් කරනුයේ රුපියලේ වටිනාකම වැඩි වී ඇති බවය. නමුත් පාවෙන රුපියලට වටිනාකමක් ලබා දීමේ අසීරුතාවයකට වර්තමාන පාලන තන්ත්‍රය පත් වී ඇත.
1948 දී බ්‍රිතානය පාලනයෙන් පසු රට තුල ඇති වු ස්වභාවික විපත්(සුනාමි,ගං වතුර,නාය යෑම්) හා යුද්ධය ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයට විශාල වශයෙන් බලපෑම් කරන ලදී.නමුත් 1948 න් පසූ අද වන තුරු පත් වූ කිසිදු ආණ්ඩුවකට නිවැරදි වූත් ඉතා නිෂ්චිත ඵලදායි ආර්ථික සැලසුමක් අනුගමනය කිරිමට නොහැකි වීම නිසා රුපියලට ඇති වටිනාකම දිනෙන් දින පහත වැටෙමින් පවති.
70-77 දක්වා පැවති රජය සමාජවාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කල අතර 77-94 දක්වා පැවති එක්සත් ජාතික පක්ෂය ධනවාදී ආර්ථික ක්‍රමයක් අනුගමනය කලේය. ඉන්පසු පත් වූ සෑම ආණ්ඩුවක්ම ධනවාදී ආර්ථික ක්‍රමය අනුගමනය කලද ඒ කිසිදු ක්‍රමයක් අප ආර්ථිකයට සාර්ථක ප්‍රතිඵල උදා කර දීමට අපොහොසත් විය.
මෙයින් සිදු වුයේ දිනෙන් දින මහජනතාව මත පැටවෙන ජීවන වියදමට සාපේක්ෂව වෘත්තිය සමිති මගින් වැටුප් වැඩි කිරිම සම්බන්ධව කේවල් කිරිමය. මේ නිසා කාර්මික සහාය රටට අහිමි වීමේ අවාසිදායක තත්වයට මුහුණ දීම මග හැරිමට රජයට වැටුප් වැඩි කිරීමට සිදු වේ. නමුත් මෙම සංසිද්ධිය දිගින් දිගටම සිදු වුවහොත් සර්පිලාකාර උද්ධමනයකට ( උද්ධමනය යනු අඛණ්ඩව සහ නිරන්තර සාමාන්‍යය මිල මට්ටම ඉහළ යෑම) මුහුණ දීමට සිදුවීමය.
රැපියල ආරක්ෂා කිරිම
_______________________________
රුපියල ඉතා සීඝ්‍රයෙන් අවප්‍රමාණය වලක්වා,රුපියලේ වටිනාකම ආරක්ෂා කිරිමට ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව මැදිහත් වීම පසු ගිය අවුරුදු කිහිපය පුරාවටම අපට දැක ගත හැකි විය. එහිදි ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සිය විදේශ සංචිත වාණිජ බැංකුවලට විකිණීමත් සමග වාණිජ බැංකුවල රුපියල් මහ බැංකුව වෙත ඇදී ආ නමුත් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව සතු දේශීය මුදල් රටේ මුදල් සැපයුමේ කොටසක්‌ නොවන බැවින් සිදු වන්නේ රට තුළ සහ වාණිජ බැංකු පද්ධතිය තුළ ද්‍රවශීල හිඟයක්‌ ඇතිවීමය. මෙම අර්බුදයට මුහුණ දෙන වාණිජ බැංකු අධික පොලියට තැන්පතු රැස්‌කිරීමට පටන් ගැනීමෙන් රටේ පොලී අනුපාතය ඉහළ යන අතර, එය රටේ මූල්‍ය පද්ධතියේ ස්‌ථාවරත්වයට අහිතකර ලෙස බලපානු ලැබේ.තවද විදේශ ස0චිත විකුණා පොලී අනුපාත ඉහළ දැමිම කල නමුත් වර්තමානය වන විට රටෙහි ඇති වී ඇති තත්වය සමග තව දුරටත් මහ බැ0කුවට මැදිහත් වී රුපියලේ අගය ආරක්ෂා කල හැකිද යන්න මහ ජනතාවට ඇත්තේ දෙගිඩියාවකි.
රැපියල පා වීමට හේතු හා ඇති වී ඇති තත්වය වාසිදායකද? අවාසිදායකද?
_________________________________
ස්ථීර වුත් විශ්වාස වුත් ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක් නොමැති වීමෙන් දිනෙන් දින මහ ජනතාව අපහසුතාවයට පත් වන අතර පවතින රජය මෙන්ම 77 සිටම පත් වු රජයන් මේ තත්වයට සෘජුවම වගකිව යුතුය. හිතුමනාපයට රාජ්‍යය මුදල් අවභාවිතය, විශාල ණය ප්රමාණයක් සංවර්ධන කටයුතු සදහා මනා කලමණාකරනයකින් තොරව ලබා ගැනීම හා මෑත කාලයේදී සිදු වු බැඳුමකර වංචාව මෙන්ම පාර්ලිමේන්තුව තුල මැති ඇමතිවරු වැඩි කර ඔහුන්ට වැටුප් ගෙවිම යන කරුණු හේතු කොට ගෙන මහ ජනතාව තව තවත් බදු බරින් පීඩාවට පත් වේ.
රුපියලේ අගය අඩු වීම නිසා පිටරටින් ගන්නා ණයවල වටිනාකම දේශීය මුදලින් ඉහළ අගයක්‌ ගත් නමුත් ණය ආපසු ගෙවීමේදී වැඩි රුපියල් ප්රමාණයක් අවශ්‍ය වන බව පාලකයන්ට අමතක වීම නිසා ලංකාවට ඇති වී ඇති ආර්ථික අර්බුදය සුළුපටු නැත. සංවර්ධනය සදහා ගනු ලබන විදේශීය ණයවලින් වැඩි රුපියල් ප්රමාණයක් ආයෝජනය සදහා වැය කිරීමට හැකියාව ලැබුනද ගනු ලබන ණය සංවර්ධනය සඳහා යොදවන්නේ නැති නම් රැපියලේ අඩු අගයෙන් ලැබෙන වාසිදායක තත්ත්වය අහිමි වී යනු ඇත.ඒ අනුව ණය බර තව තවත් වැඩි වේ. මේ නිසා අයවැය හිඟය සීග්‍රයෙන් වැඩි වන අතර ඊලගට සිදු වන්නේ භාණ්ඩ හා සේවා මත පතිත වන බදු බරින් අවුරැද්දෙන් අවුරැද්දට මහ ජනතාව අපහසුතාවයට පත් වීමය.
ඇතැම් ආර්ථික විද්‍යාඥයන් තර්ක කරමින් විනිමය අනුපාතය අවප්‍රමාණය වීම දිගු හා මධ්‍යම කාලීන ආර්ථික සංවර්ධනයට හිතකර වනු ඇතැයි පැවසුවද, එය ප්‍රායෝගික නොවන බව අද වන විට ලංකා ආර්ථිකය මුහුණ දෙන ගැටළු වලින් අපිට පෙනි යයි. දිගුකාලීන ආර්ථික සංවර්ධනය විනිමය අනුපාත අව ප්‍රමාණය තුළින් ලබා ගත නොහැකි අතර, විශ්වසනීය ආර්ථීක ප්‍රතිපත්ති තීරණ ගැනිමෙන් මේ තත්වය මග හැර ගත හැක. එහෙත් මෑතදී රජය විසින් ගනු ලැබුවේ ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසය බිදෙන ප්‍රතිපත්ති හා තීරණයන්ය. එයද අප ආරිථිකයට අවාසිදායක තත්වයක් උදා කර දී ඇත.
තව දුරටත් රට ගොඩ ගැනීමට නම් සියළු පක්ෂ පාට බේදයකින් තොරව එකතු වී කටයුතු කල යුතු කාලය පැමිණ ඇත. බල තණ්හාවට ලෝබකමින් කටයුතු කිරිම නවතා ලංකාව වැටෙමින් පවතින අගාදයෙන් ගොඩ ගත යුතුය. පාලකයන් මැදිහත් නොවන්නේ නම් මහ ජනතාව එකා මෙන් එකතුව නැගිටිය යුතු කාලය පැමිණ තිබේ.දේශිය ගොවියා ශක්තිමත් කර රට ස්වයංපෝෂිත යුගයකට නැවත ගෙන යෑමේ තදබල වගකීම රටේ ජනතාව සතුවේ. නැතහොත් පවතින තත්වයෙන්ම රට අවුරැදු දහයක් ඉදිරියට ගියහොත් ඇති වන්නේ භයානක තත්වයකී.
අමතක නොකල යුතු අනෙක් කරැණ නම් චීනය සිය ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් ආකර්ශනීය ආර්ථික ප්‍රතිලාභයක් ලබාගැනීමට කැමති රටක් බවත් එමෙන්ම අප්‍රිකානු රටවල් විශාල පුමාණයකට ණය ලබා දී බුවල්ලෙකු මෙන් එම රටවල ඇති වටිනා සම්පත් අඬුවෙන් අඬුව අල්ලා ගෙන තමන් සතු කර ගැනීමට සමත් වු බවත් අප අමතක නොකල යුතුය. ඒ ඒ රට වලට වාසිදායක අවස්ථා උදා කර දෙමින් ණය ලබා දී නිෂ්චිත කාල වකවානු වල එම ණය පිය වීමට නොහැකී වීමෙන් ඔවුන් අදාල සම්පත් තමන් සතු කර ගැනිමට ආණ්ඩු අසරණ තත්වයකට පත් කරන සුක්ෂම උප්පරවැට්ටිකාරයන් බවත් අප මතකයේ තබා ගත යුතුව ඇත.
තවදුරටත් රට වෙනුවෙන් වගකීමකින් තොරව ගන්නා තීන්දු තීරණ වලින් පීඩාවට පත්වන්නේ රටේ පාලකයන් නොව මහජනතාව බව අවසාන වශයෙන් කිව යුතුමය.
කරැණු ගොනු කිරීම අන්තර්ජාලය ඇසුරෙන්
++++++++++
ReplyDelete+++++++++++
ReplyDeleteහොඳ වැදගත් සටහනක්.
ReplyDeleteකාලෙකින් මේ පළාතෙ ආවෙ. එද්දිම ඉකොන් පාඩමක්. රුපියල බාල්දු වීම කියන්නෙ ඉතිං ලංකාවෙ ඇති කරල තියන අනික් ප්‍රශ්න සෑහෙන ගානක වක්‍රාකාර ප්‍රථිඵලයක්. හැබැයි 1959ද කොහෙද එවක රජයේ අයවැය බැලුවම ලෝකෙ අපිට ණයයි. අද අපි ලෝකෙට ණයයි. මේ ගැන ඉතිං ලියනව නම් පෝස්ට් එකක්ම ලියන්න පුලුවන්.
ReplyDelete